Araştırma Üniversitelerinin belirlenme süreci nasıl işliyor? Bilindiği üzere 18 Ekim 2016 tarihinde ilk kez Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde gerçekleştirilen 2016-2017 Yükseköğretim Akademik Yılı Açılış Töreni'nde konuşan Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının başlatmış olduğu "Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi" kapsamında Türkiye'deki bazı devlet üniversitelerinin "araştırma üniversitesi" olarak belirlenmesini çok önemsediğini ifade ederek, bu projenin yükseköğretimde altyapı ve insan kaynaklarının verimli şekilde kullanılmasına katkı sağlayacağını ve üniversitelerimizin uluslararası görünürlüğünü artıracağının altını çizmişti.
Araştırma Üniversitelerinin belirlenme süreci
Titizlikle, büyük emekle ve adım adım yürütülen araştırma üniversiteleri belirleme sürecinde 58 Devlet Üniversitesi niyet beyanında bulunmuştur.
İlk aşamada dünyadaki Araştırma Üniversitelerinin de kullandığı nesnel göstergelere göre başvuruda bulunan üniversitelerin puanları hesaplanmış ve bu aşama sonunda ilk 25 üniversite belirlenmiştir. İkinci aşamada başvuran kurumun " Araştırma Üniversitesi Olma Talebi Kapsamında Hazırlamış Olduğu Öz Değerlendirme Raporu" dikkate alınmış ve bu aşama sonunda 19 Üniversite belirlenmiştir. Son olarak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK, Kalite Kurulu, Devlet ve Vakıf Üniversite temsilcilerinden oluşan bir jürinin, rektörlerimiz ve üniversitelerin üst yönetimi ile bir mülakat gerçekleştirmesiyle onu asıl, beşi aday olmak üzere "Araştırma Üniversitesi" belirlenme süreci nihayetlendirilmiştir.
Araştırma ve Aday Araştırma Üniversitelerinin belirlenmesinde ülkemizin önceliklerinin dâhil edildiği dünyadaki referans çalışmalar, kurumun mevcut durumunun değerlendirilmesi ile gelecek planlaması, liderlik boyutu ve kurumun Ar-Ge Stratejisi ve Yönetişimi dikkate alınmıştır.
İlk kez Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı
26 Eylül 2017 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde gerçekleştirilen 2017-2018 Yükseköğretim Akademik Yılı Açılış Töreni'nde, "Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi" kapsamında YÖK tarafından belirlenen Araştırma Üniversiteleri, Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından ilk kez kamuoyu ile paylaşılmıştır.
YÖK'te ilk toplantı gerçekleştirildi
Bu açıklamanın ardından söz konusu proje kapsamında belirlenen Araştırma ve Aday Araştırma Üniversitelerinin rektör ve rektör yardımcılarının katılımıyla 4 Ekim 2017 tarihinde YÖK'te bir toplantı gerçekleştirilmiştir.
YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç'ın başkanlığında gerçekleştirilen bu ilk toplantıda, projeye ilişkin üniversitelerin yol haritaları belirlenerek bu üniversitelere sağlanacak katkılar etraflıca ele alınmıştır.
Araştırma üniversitesi ne demek?
Araştırma Üniversitesi;
- Ülkemizin öncelikli hedefleri ve alanları kapsamında disiplinler ve kurumlararası işbirliği ile nitelikli bilgi üreten, araştırma yetkinliği yüksek doktoralı insan kaynağı yetiştiren, uluslararası sıralandırma sistemlerinde görünürlüğünü ve bilinirliği bulunan,
- Araştırma misyonunu ve stratejik yol haritasını belirlemiş ve üniversitenin çalışma disiplinini bu plana uygun biçimde yürütebilen, mükemmeliyeti yalnızca araştırma başlığında değil eğitim ve bilginin üretimi, aktarımı ve paylaşımında da hedefleyen,
- Üniversite öğretim üyesinin öğrencisini ders dışında da araştırma faaliyetlerine dâhil ederek eğitimin kapsamını ve katkısını arttırmaya gayret ettiği,
- Öğrencilerinin araştırma kültürünün içinde öğrenerek, bilgilerini geliştirdiği ve akademik araştırmanın işleyişine hâkimiyet kazandığı,
- Gerçekleştirdiği araştırma faaliyetleri ve ürettiklerinin değer bulmasıyla bütçesini geliştirdiği, verimli araştırmalarla var olan araştırma fonlarından daha fazla pay alan ve oluşturduğu toplumsal değerle parçası olduğu toplumun yarınlarında pay sahibi olmaya çalışan,
- Güçlü araştırmacılar yetiştiren, dünya bilimine ve ülkenin kalkınmasına katkı sunan doktora programları olan,
- İnsanlığın ortak değerlerine ülkesinin geçmişi ve geleceği ile ihtiyaçlarını dikkate alarak katkı sunan
bir kurumdur.
Aday beş üniversitenin durumları
Araştırma üniversitelerinin değerlendirme sürecinde sundukları strateji, hedef ve uygulama planları esaslı olarak bir izleme ve takip komisyonu tarafından periyodik olarak izlenecek ve önerdiği hedefleri sağlayamayan üniversite sistemin dışına çıkartılacak ve yerine aday üniversitelerden birisi sisteme dâhil edilecektir.
Aday araştırma üniversiteleri de sürekli bir rekabet ortamında izlenecek ve faaliyetleri YÖK tarafından takip edilecektir. İzleme süreçleri Kalite Kurulu ile işbirliği dâhilinde gerçekleştirilecektir.
"Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi" kapsamında belirlenen on Araştırma Üniversitesi ve yine bir motivasyon kaynağı olacak beş Aday Araştırma Üniversitesi ülkemizin geleceği için önem taşıyan projemizin ilk büyük adımıdır.